Việc tìm hiểu và quan tâm đến những nhân vật tầm cỡ, đặc biệt là đứng đầu Chính phủ Canada là điều cần thiết. Nhất là đối với những ai đang có ý định sinh sống, học tập và làm việc lâu dài tại đất nước này. Chính vì vậy, bài viết sau đây sẽ tổng hợp một số thông tin liên quan đến thủ tướng Canada để các bạn có thể hiểu rõ hơn về nhân vật này.
Vị trí Thủ tướng Canada
Bất kỳ bộ máy nhà nước nào cũng sẽ có Thủ tướng và Canada cũng không là ngoại lệ. Đối với vị trí này, đó là người sẽ đảm nhận vai trò đại diện và đứng đầu cho chính phủ của 1 đất nước, cụ thể ở đây là Canada. Là vị lãnh tụ của đảng nhận được nhiều số phiếu bầu chọn nhất trong Hạ nghị viện của Quốc hội Canada.
Nơi làm việc của thủ tướng Canada được đặt tại Tòa nhà Quốc hội ở Ottawa và sống trong ngôi nhà do Chính phủ cấp tại số 24 Sussex Drive ở Ottawa, Ontario.
Ai là Thủ tướng của Canada?
Justin Trudeau là con trai của cố thủ tướng Canada Pierre Trudeau, ông được bầu vào Quốc hội năm 2008 và trở thành Thủ tướng của Canada vào năm 2015. Với việc đắc cử vào vị trí Thủ tướng của 1 quốc gia vào năm 43 tuổi, ông được cho là quá trẻ để giữ cương vị cao trong Chính phủ Canada. Tuy nhiên, với khả năng của mình, ông đã chứng minh cho mọi người thấy việc trở thành thủ tướng Canada của ông là quyết định đúng đắn của Quốc hội.
Ông Justin Trudeau đang là Thủ tướng Canada đương nhiệm
Vào năm 2015, các cuộc bầu cử Quốc hội đã được tổ chức tại Canada, trong đó Đảng Tự do giành chiến thắng áp đảo. Từ đó loại bỏ những người thuộc Đảng Bảo thủ do Stephen Harper lãnh đạo, đây là người cầm quyền Đảng này trong khoảng 10 năm.
Sau khi đắc cử, Thủ tướng đã đưa ra những tuyên bố cao cấp, hứa hẹn sẽ chấm dứt các chính sách kinh tế không thỏa đáng của Đảng Bảo thủ. Đồng thời nâng cấp các cơ sở hạ tầng bằng việc tăng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước. Việc này được lên kế hoạch để giảm bớt gánh nặng cho tầng lớp trung lưu.
Ngoài ra, ông Justin Trudeau còn quyết định tăng 1% thuế của người giàu. Những bước tiến này tạo tiền đề để thúc đẩy nền kinh tế Canada có sự phát triển mạnh mẽ trong tương lai, khi mà thời kỳ của Đảng Bảo thủ đang dần suy thoái.
Ông thay đổi nhiều chính sách được người dân Canada và Quốc tế đánh giá cao
Với mục đích nhấn mạnh tầm quan trọng của bình đẳng giới, quyền của người đồng tính và những vấn đề liên quan đến môi trường. Trong suốt nhiệm kỳ đầu tiên của mình, Đảng tự do được dẫn dắt bởi ông Justin Trudeau đã đạt được rất nhiều thành tựu lớn. Trong đó, số người thất nghiệp đã giảm xuống mức kỷ lục. Điều này đồng nghĩa với việc kinh tế của Canada cũng có sự tăng trưởng nhanh và tỷ lệ nghèo đói giảm đi. Ngay chính bản thân ông Justin Trudeau cũng nhận được nhiều sự đánh giá tích cực của những đối tác Quốc tế.
Bầu cử Thủ tướng tại Canada như thế nào?
Các công dân muốn tham gia bầu cử thủ tướng Canada đều phải từ 18 tuổi trở lên. Hầu hết Thủ tướng đương thời hoặc những người trải qua nhiệm kỳ của mình đều là nghị viên Hạ nghị viện. Tuy nhiên trong lịch sử cũng từng ghi nhận có 2 nghị viên thuộc Thượng nghị viện đắc cử cho vị trí Thủ tướng.
Đặc biệt, người có nhiều lợi thế cho vị trí Thủ tướng cần có khả năng sử dụng thông thạo tiếng Anh và tiếng Pháp. Để có thể dễ dàng giao tiếp với người dân, bởi Canada là đất nước có ngôn ngữ phổ biến là 2 thứ tiếng này. Đồng thời, đó cũng là thông lệ mà nhiều người dân mong muốn và đòi hỏi cần phải có ở người cầm quyền của họ.
Hạ viện Canada
Nếu Thủ tướng chưa phải là nghị viên của Hạ viện hoặc Thủ tướng bị thất cử chiếc của mình. Thì sẽ có 1 nghị viên khác cùng đảng với Thủ tướng từ chức, để nhường cho Thủ tướng đắc cử chiếc ghế đó.
Ở Canada, 1 đảng phải giành được từ 170 ghế trở lên mới có thể giành thế đa số tại Quốc hội với 338 ghế. Chính vì vậy, với 156 ghế giành được, ông Justin Trudeau sẽ dẫn dắt 1 chính phủ thiểu số và buộc ông phải liên minh với ít nhất 1 đảng. Để tiếp tục đủ sức lãnh đạo Canada trong nhiệm kỳ tiếp theo của mình.
Nhiệm kỳ Thủ tướng kéo dài trong bao lâu?
Không giống với những nước khác trên thế giới, thủ tướng Canada sẽ không có nhiệm kỳ cụ thể. Ông có thể từ chức vì nhiều lý do khác nhau, bao gồm lý do cá nhân. Tuy nhiên, trong trường hợp 1 đảng khác chiếm được đa số ghế trong Hạ viện, khi đó Thủ tướng buộc lòng phải từ chức.
Việc này có thể xuất hiện khi xảy ra các cuộc tuyển cử với mục đích lấp các ghế trống hoặc khi các nghị viên trong Đảng đang nắm chính quyền quyết định ly khai, để gia nhập vào Đảng đối lập.
Quyền hạn của thủ tướng Canada
Theo như trong Hiến pháp Canada không có vị trí dành cho Tổng thống. Chính vì vậy, nhiều người thường lầm tưởng Thủ tướng như là người đứng đầu Quốc gia. Nhưng trên thực tế, người đứng đầu Quốc gia sẽ là Nữ hoàng Elizabeth II đúng như trong Hiến pháp quy định. Còn Thủ tướng sẽ là người đứng đầu Chính phủ.
Thêm 1 chi tiết đặc biệt, đó là vai trò và nhiệm vụ của Thủ tướng hoàn toàn không được đề cập trong Hiến pháp Canada. Chính vì vậy, quyền thực của Thủ tướng sẽ được trao là để thi hành các nhiệm vụ của vị Toàn quyền. Chẳng hạn như: Một vị đại diện sẽ thay mặt Nữ hoàng có mong muốn giải tán Quốc hội hoặc tấn phong bộ trưởng. Nhưng để đưa ra quyết định cuối cùng cho việc giải tán hay tấn phong đều do Thủ tướng ban hành.
Nữ hoàng Elizabeth II là người đứng đầu Quốc gia theo Hiến pháp
Nói chung, người đứng đầu về hành pháp tại Canada sẽ do 1 vị đại diện Toàn quyền. Nhưng người chỉ thực thi những nhiệm vụ theo quyết định hoặc yêu cầu của Thủ tướng đưa ra.
Quyền hạn về Lập pháp và Tư pháp
Về mặt Lập pháp, thủ tướng Canada là người lãnh đạo của Đảng chiếm nhiều số ghế nhất trong Hạ viện. Do đó ông nắm giữ vai trò vô cùng quan trọng. Nhất là với các vấn đề trước khi được mang ra để bàn luận tại Hạ viện. Những dự luật cần phải được chấp thuận bởi Hạ viện mới được ban hành. Nhưng Thủ tướng sẽ là người đưa ra quyết định cuối cùng trong việc dự luật đó sẽ ban hành thế nào.
Trong quá trình đem ra thảo luận, Thủ tướng hoàn toàn có quyền dùng số ghế tại Đảng của mình. Để dẫn dắt toàn bộ cuộc thảo luận và đưa ra quyết định cuối cùng theo đúng ý mình.
Về mặt Tư pháp, Thủ tướng có quyền đề nghị Chánh án thuộc Tòa án tối cao của pháp viện để vị Toàn quyền tấn phong. Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng có ảnh hưởng nhiều đến các chính sách của Quốc phòng, Giao thương giữa các tỉnh bang hoặc các nước với nhau. Cùng với đó là chính sách nhập cư, ngân hàng hệ thống tài chính, nông lâm ngư nghiệp.
Hơn hết, Thủ tướng hoàn toàn có quyền trong việc tiến cử 1 người dân Canada để Nữ hoàng phong chức Toàn quyền.
Vấn đề tập trung quyền lực của thủ tướng
Mặc dù Thủ tướng có rất nhiều quyền lực như đã được đề cập ở trên. Thế nhưng, người nắm giữ chức vụ này cũng bị ảnh hưởng và giới hạn bởi không ít người.
Đặc biệt, với 1 vấn đề được đưa ra thảo luận, nếu không có được sự chấp thuận từ phía Nội các. Hoặc đồng thuận không đạt giữa Thủ tướng và các thành viên của Nội các. Thủ tướng có thể bị cách chức hoặc mất chức thủ lĩnh của Đảng cầm quyền đó.
Ngay cả với Thượng viện, mặc dù không thể hiện ra nhiều yếu tố có ảnh hưởng đến quyền lực của Thủ tướng. Thế nhưng, cũng có thể làm trì hoãn các đạo luật của Thủ tướng đưa lên từ phía Hạ viện.
Thượng viện Canada
Bên cạnh đó, Canada cũng không phải là 1 nước tập trung quyền lực vào tay Chính phủ liên bang. Mà tất cả những sự thay đổi về Hiến pháp cần có sự đồng thuận từ các tỉnh bang và lãnh thổ tự trị. Dựa trên biểu quyết của các Quốc hội đến từ những đơn vị này.
Danh sách Thủ tướng Canada đã và đang cầm quyền
Giai đoạn 1867 – 1873
Khi thành lập liên bang, ông Sir John A. Mcdonald đã trở thành Thủ tướng đầu tiên của Canada. Ông thuộc Đảng Tự do – Bảo thủ và có thời gian đương nhiệm là 6 năm, 4 tháng, 4 ngày.
Giai đoạn 1873 – 1878
Ở thời kỳ này, Alexander Mackenzie lên làm thủ tướng Canada. Ông đến từ Đảng Tự do và có thời gian đương nhiệm là 4 năm, 11 tháng, 1 ngày.
Giai đoạn 1878 – 1891
Với giai đoạn này, Sir John A. Macdonald tiếp tục giữ cương vị Thủ tướng của mình trong 12 năm.
Giai đoạn 1891 – 1892
Ông Sir John Abbott đến từ Đảng Bảo thủ làm Thủ tướng với nhiệm kỳ dài 5 năm.
Giai đoạn 1892 – 1894
Ông Sir John Thompson đến từ Đảng Bảo Thủ làm Thủ tướng với nhiệm kỳ dài 2 năm.
Giai đoạn 1894 – 1896
Ông Sir Mackenzie Bowell đến từ Đảng Bảo Thủ làm Thủ tướng với nhiệm kỳ dài 1 năm.
Giai đoạn 1896
Ông Sir Charles Tupper đến từ Đảng Bảo Thủ làm Thủ tướng với nhiệm kỳ dài 2 tháng.
Giai đoạn 1896 – 1911
Ông Sir Wilfrid Laurier đến từ Đảng Tự do làm Thủ tướng với nhiệm kỳ dài 15 năm.
Giai đoạn 1911 – 1920
Ông Sir Robert Laird Borden đến từ Đảng Bảo thủ/ Liên minh với nhiệm kỳ dài 8 năm.
Giai đoạn 1920 – 1921
Ông Arthur Meighen đến từ Đảng Liên Minh/Tự do & Bảo thủ Quốc gia với nhiệm kỳ dài 1 năm.
Giai đoạn 1921 – 1926
Ông William Lyon Mackenzie King đến từ Đảng Tự do với nhiệm kỳ 4 năm.
Giai đoạn 1926
Ông Arthur Meighen đến từ Đảng Bảo Thủ với nhiệm kỳ 2 năm.
Giai đoạn 1926 – 1930
Ông William Lyon Mackenzie King đến từ Đảng Bảo Thủ với nhiệm kỳ 3 năm.
Giai đoạn 1930 – 1935
Ông Richard Bedford Bennett đến từ Đảng Bảo Thủ với nhiệm kỳ 5 năm.
Giai đoạn 1935 – 1948
Ông William Lyon Mackenzie King đến từ Đảng Tự do với nhiệm kỳ 13 năm.
Giai đoạn 1948 – 1957
Ông Louis St. Laurent đến từ Đảng Tự do với nhiệm kỳ 8 năm.
Giai đoạn 1957 – 1963
Ông John Diefenbaker đến từ Đảng Bảo Thủ tiến bộ với nhiệm kỳ 5 năm.
Giai đoạn 1963 – 1968
Ông Lester B. Pearson đến từ Đảng Tự do với nhiệm kỳ 4 năm.
Giai đoạn 1968 – 1979
Ông Pierre Trudeau đến từ Đảng Tự do với nhiệm kỳ 11 năm.
Giai đoạn 1979 – 1980
Ông Joe Clark đến từ Đảng Bảo Thủ tiến bộ với nhiệm kỳ 8 tháng.
Giai đoạn 1980 – 1984
Ông Pierre Trudeau đến từ Đảng Tự do với nhiệm kỳ 4 năm.
Giai đoạn 1984
Ông John Turner đến từ Đảng Tự do với nhiệm kỳ 2 tháng.
Giai đoạn 1984 – 1993
Ông Brian Mulroney đến từ Đảng Bảo Thủ tiến bộ với nhiệm kỳ 8 năm.
Giai đoạn 1993
Bà Kim Campbell đến từ Đảng Bảo Thủ tiến bộ với nhiệm kỳ 4 tháng.
Giai đoạn 1993 – 2003
Ông Jean Chrétien đến từ Đảng Tự do với nhiệm kỳ 10 năm.
Giai đoạn 2003 – 2006
Ông Paul Martin đến từ Đảng Tự do với nhiệm kỳ 2 năm.
Giai đoạn 2006 – 2015
Ông Stephen Harper đến từ Đảng Bảo Thủ với nhiệm kỳ 9 năm.
Giai đoạn 2015 – hiện tại
Ông Justin Trudeau đến từ Đảng Tự do và hiện đang giữ nhiệm kỳ của mình.
Và đó là những thông tin liên quan đến thủ tướng Canada cũng như nhiệm vụ và quyền hạn của 1 Thủ tướng cần có. Mong rằng những chia sẻ này đã cung cấp thêm kiến thức cho các bạn.
